2025’in temmuz ayı boyunca Türkiye’de uluslararası göçle ilişkili gerçekleşen değişimleri incelemek için; T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yayımlanan 26 Haziran 2025 tarihli göç istatistikleri 31 Temmuz 2025 tarihli istatistiklerle karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Dolayısıyla veriler 36 günlük bir süreyi kapsamaktadır.  Yazının devamında istatistiklerde göze çarpan eğilimlere değinilecektir.

İkamet İzinleri

İkamet izinli yabancı uyrukluların sayısı temmuz ayında yüzde 0,7 düşerek 1 milyon 104 bin 870’e ulaşmıştır. İkamet izni ile ülkemizde bulunan kişilerin arasında Türkmenistan (%12,2), Azerbaycan (%8,1) ve Rusya (%7,3) uyruklular ilk üç sırayı paylaşmayı sürdürmektedir. Türkmenistan ve Azerbaycan vatandaşlarına verilen ikamet izinleri temmuz ayında sırasıyla yüzde 2,8 ve yüzde 0,4 oranında artmıştır. Rusya vatandaşlarına verilen izinler ise yüzde 1,5 oranında azalmıştır. Bu ay, en fazla kısa dönem izni alan uyrukların   sıralaması değişmiştir. Suriye ilk sırayı korurken, ikinci sırada yer alan Irak üçüncü sıraya gerilemiş; Türkmenistan üçüncü sıradan ikinci sıraya yükselmiştir.  

Kısa dönem ikamet izinleri yüzde 3,2 oranında azalarak 440 bin 736; öğrenci ikamet izinleri yüzde 2,0 azalarak 184 bin 760 olmuştur. Aile ikamet izinleri ise yüzde 0,5 oranında artarak 155 bin 519’a ulaşmıştır. Diğer ikamet izni türlerinin toplam sayısı 323 bin 855’tir; bu sayı geçen aya göre yüzde 3,2 artış göstermiştir. Bu ay en fazla ikamet izinli yabancı uyruklu nüfusa sahip ikinci ilimiz Antalya’da yüzde 0,1 gibi az bir oranla izinlerde artış olurken, birinci ilimiz İstanbul ve üçüncü ilimiz Ankara’da sırasıyla yüzde 1,3 ve 1,4 oranlarında düşüş yaşanmıştır.

Düzensiz Göç ve İnsan Ticareti

Temmuz ayında mükerrerler dahil edildiğinde 15 bin 308, edilmediğinde 13 bin 3 düzensiz göçmen tespit edilmiştir. Geçen ayla karşılaştırıldığında; yüzde 41,0 oranla daha fazla sayıda düzensiz göçmen kayda geçmiştir (mükerrerler dahil sayıya göre). Tespit edilen düzensiz göçmenlerin içerisinde bu ay da en fazla orana sahip ilk üç uyruk 2 bin 455 kişi ile Afganistan (%20,9), bin 575 kişi ile Suriye (%13,8) ve bin 157 kişi ile Özbekistan’dır (%4,9). İlk üç uyruğun da düzensiz göçmenler içerisindeki oranları düşüş göstermiştir. En dikkat çekici düşüş geçen aya kıyasla (%10,7) yarı yarıya düşen Özbekistan uyruklularındır.  Ay içerisinde 794 göçmen kaçakçılığı vakası kaydedilmiştir. Vakalar geçen aya göre yüzde 21,2 oranla daha fazla sayıdadır. Temmuz ayında 29 kişinin de insan ticareti mağduru olduğu belirlenmiştir.

Geçici Koruma

Temmuz ayında Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyelilerin sayısı yüzde 3,2 azalarak 2 milyon 578 bin 480 olmuştur. Bu oran geçen ayın düşüş oranının neredeyse iki katıdır. Sayılardaki düşüş en yoğun Suriyeli nüfus barındıran ilk üç ilimize de yansımıştır. Suriyelilerin nüfusu İstanbul’da yüzde 3,0 azalarak 448 bin 800, Gaziantep’te yüzde 3,5 azalarak 358 bin 732 ve Şanlıurfa’da yüzde 1,9 azalarak 229 bin 443 olmuştur. Bu ay geçici koruma statüsündeki 215 Suriyeli üçüncü ülkelere yerleştirilmiştir. Bu sayı geçen aya kıyasla yüzde 252,5 daha fazladır.  

Temmuz sonu itibariyle geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin 1 milyon 246 bin 485’inin (%48,3) cinsiyeti kadınken, 1 milyon 331 bin 995’inin (%51,7) erkektir. Geçen aydan bu yana kadınların sayısı yüzde 3,2 ve erkeklerin sayısı yüzde 3,1 oranında azalmıştır. Çocuk yaştaki (18 yaşın altında) Suriyelilerin sayısı yüzde 3,3 oranında düşerek 1 milyon 249 bin 794 (%48,5) olmuştur. 65 yaş ve üstü ihtiyar Suriyelilerin sayısı yüzde 4,8 oranında azalarak 41 bin 518 (%1,6) olmuştur.  0-4 yaş grubundaki çocukların sayısı yüzde 4,2 oranla azalarak 361 bin 160’a düşmüştür.

Sonuç

2025 yılı temmuz ayına ilişkin Türkiye’deki uluslararası göç hareketleri incelendiğinde, bazı trendlerin değişiklik bazılarının ise devamlılık gösterdiği belirlenmiştir. Bu ay veriler 36 günlük bir süreyi kapsamıştır. Geçen aya göre 7 güne ait daha fazla veri istatistiklere dahildir.

İkamet izinlerindeki artış eğilimi bu ay kendini düşe bırakmış, düşüşler en çok ikamet izinli yabancının bulunduğu illerimizden İstanbul ve Ankara’ya da yansımıştır. Antalya’da ise az da olsa artış gözlenmiştir. En çok ikamet izni alanlar arasında ilk iki sıradaki Türkmenistan ve Azerbaycan uyrukluların izinlerindeki artış ve Rusya uyruklularınkindeki düşüş devam etmiştir. Bu ay da kısa dönem ve öğrenci ikamet izinleri düşmeye aile ve diğer ikamet izinleri artmaya devam etmiştir.

Tespit edilen düzensiz göçmen sayısı da göçmen kaçakçılığı vaka sayısı da geçen aya göre yüksektir.  

Geçici koruma altındaki Suriyelilerin toplam sayısındaki azalma devam ederken, azalmanın bu ayki oranı geçen aydan neredeyse 2 kat fazladır. En yoğun Suriyeli nüfusu barındıran illerimiz İstanbul, Gaziantep ve Şanlıurfa’daki oranlara da yansımıştır. Benzer biçimde; cinsiyet ve yaş gruplarına göre değişime bakıldığında, aynı düşüş eğilimi gözlenmektedir. Bu ay da yine sayılardaki en fazla düşüş oransal olarak ihtiyar yani 65 yaş üstü nüfusta, ikinci olaraksa 0-4 yaş grubunda olmuştur. Üçüncü ülkelere yerleştirilen Suriyeli sayısı ise geçen ayın neredeyse 4 katıdır.