İtalyan üniversitelerinden lisans ya da yüksek lisans için kabul almalarına rağmen 1000’e yakın kişinin bu haklarından yararlanamamasının ardından öğrenciler Kasım ayında harekete geçti.

Türk öğrencilerin aylardır süren vize mağduriyetlerinde olumlu gelişmeler yaşanıyor. Roma’daki mahkeme, eğitim vizesi taleplerine ret verilmesi üzerine İtalya’ya karşı itiraz davaları açan öğrencilerin haklı olduğu yönünde kararlar almaya başladı.

Euronews Türkçe’nin edindiği bilgilere göre; haberimiz yayımlanana kadar dava kazananların sayısı yaklaşık 10’u buldu, bunlar arasındaki 4 öğrenciye mahkemenin tebliğinin ardından vizeleri verildi.

İtalyan üniversitelerinden lisans ya da yüksek lisans için kabul almalarına rağmen 1.000’e yakın kişinin bu haklarından yararlanamamasının ardından öğrenciler kasım ayında harekete geçti.

Yüzlerce öğrencinin başvurusuna verilen ön ret ya da kesin ret mektubunda, ‘iltica riski”, “maddi yetersizlik” ya da “maddiyatın güvenilir olmaması” gibi nedenler yer aldı.

Bunun üzerine, sosyal medya platformlarında örgütlenen öğrenciler, basın açıklamaları yaptı, özellikle İstanbul ve İzmir gibi İtalya’nın Türkiye’deki misyon temsilciliklerinin bu tavrını kamuoyuna duyurdu. Öğrenciler, vize başvurularını sonuçlandırılmasında yasal süre olarak belirtilen 90 günün geçirildiğini, “haksız” ve “temelsiz” gerekçelerle ret kararlarının verildiğini önde sürdü.

Mücadelelerini İtalya ve Türkiye dışişleri bakanlıklarına yazdıkları mektuplarla da sürdüren öğrenciler, bu kurumlardan eğitim haklarının savunulmasını istedi, ancak yine de konsolosluklardan ret almaya devam etti.

Kriz Roma’daki mahkemeye taşındı

Bazı öğrenciler bunun üzerine, özellikle geçen Mayıs ayından bu yana katlanarak artan vize reddi krizini mahkemeye taşıdı.

Euronews Türkçe’nin teyit ettiği bilgilere göre; Roma’daki Lazio Bölge İdare Mahkemesi’ne (TAR) bireysel itiraz davaları açan Türkiye’den öğrencilerin sayısı 40’a ulaştı. Haberimiz yayımlanana kadar bu öğrencilerden yaklaşık 10’u, İtalya’nın İstanbul’daki Başkonsolosluğu’na karşı açtığı itiraz davalarını kazandı. Bir öğrenci ise, iltica şüphesinin güçlü olması gerekçesiyle davayı kaybetti.

TAR, kimi öğrenci için mülakat bile yapılmadan derhal vizesinin verilmesine, kimisi için de konsolosluk tarafından taleplerinin yeniden değerlendirmeye alınıp 5 gün içinde bir karara bağlanmasına ve aynı sebeple tekrar ret verilmemesine hükmetti. Mahkeme ayrıca, şüphe üzerine değil, yalnızca güçlü delillerle ret kararları verilebileceğinin altını çizdi.

Ancak mahkemenin bu kararlarına rağmen konsolosluğun yeniden vize değerlendirmelerine dair gecikmeler yaşanıyor.

Aylar süren mücadelelerin ardından, itiraz davasını kazanan, biri Bolonya Üniversitesi diğeri de Milano Üniversitesi’nden (UNIMI) kabul görmüş olan iki öğrenciye, İtalya’nın İstanbul Konsolosluğu tarafından geçen hafta içinde vizeleri verildi. Bu öğrenciler, şubat ayındaki mahkeme kararına rağmen 45 günden fazla beklemek zorunda kaldı.

Vize alamadıkları için geçen eğitim dönemini kaçıran öğrenciler, bu dönem de iki aya yakın derslerinden mahrum oldu.

Vize mağduriyeti İtalya Parlamentosuna da taşındı: Bu öğrencilere vize vermeyerek değerlerimizi riske atıyor, uluslararası anlaşmalara karşı geliyoruz

Euronews Türkçe, mahkemenin kararlarına rağmen halen yaşanmakta olan gecikmelere ilişkin davalı taraf olan İtalya Dışişleri Bakanlığı’na görüş sordu.

Bakanlıktan yazılı verilen cevapta, TAR’ın konsolosluğa vize başvuru talebinin yeniden değerlendirmeye alınması talimatını verebileceği, ama vize verilmesini zorunlu kılamayacağı, belirlenen süre zarfında yeniden incelenecek olan başvuruların olumlu ya da gerekçeli ret ile sonuçlanabileceği ifade edildi.

Söz konusu açıklamada, bu yeniden değerlendirmeye ilişkin kararın konsolosluğuna sorumluluğunda olduğu, bakanlığın ise gerekli görüldüğünde teknik ve normatif destek sağladığı vurgulandı. İtalyan Solu partisinin lideri ve milletvekili Nicola Fratoianni de, son aylarda bine yakın Türk öğrencinin, ülkelerindeki üniversitelerden kabul almalarına ve evraklarının tam olmasına rağmen ciddi vize zorluklarıyla karşılaşmasını 21 Kasım’da parlamentoya taşıdı.

İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani’nin cevaplaması talebiyle yazılı bir soru önergesi veren milletvekili, bu öğrencilerin, uluslararası konvansiyonlarda güvence altına alınan eğitim haklarının riske atıldığını ve ivedilikle bu sorunun çözülmesi gerektiğini belirtti.

Fratoianni, bu yaşananların, misafirperverlik ve kültürel alışveriş ile uluslararası işbirliğine verdiği önem bakımından bilinen İtalya’nın bu değerlerinden ödün verme riski oluşturduğunu ifade etti.

Nicola Fratoianni, Bakan Tajani’ye, Türk öğrencilere vize kolaylığı ve işlemlerin sadeleştirilmesi ile eğitim hakkı ve dış politikalarında kültürlerarası diyaloğun merkezliliğini garanti etmek için ne gibi adımlar attıklarını sordu.

Türkiye’den İtalya’ya öğrenci vizesi başvurusu yüzde 36 arttı

Milletvekili Nicola Fratoianni’nin Euronews Türkçe ile paylaştığı ve 25 Mart Salı günü bakanlıktan gelen cevapta, sorunun Türkiye’den öğrenci vizesi taleplerinde aşırı artışlardan kaynaklandığı aktarıldı.

İtalya Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Maria Tripodi imzası taşıyan cevapta, “Bu öğrencilerin, iki ülke arasında daha da sıkılaşan dostluk ve işbirliğine katkı sağlayarak ülkemize gösterdiği güçlü ilgi ve İtalyan üniversite sistemine sağladıkları anlamlı katkı, Ankara ve Roma arasındaki muhteşem ilişkinin bir yansımasıdır,” denildi.

“Türkiye’deki misyon temsilciliklerimizin vize taleplerine dair başvuruları mümkün olan en kısa zamanda işleme alarak bu karşılıklı alışverişi mümkün kılmak için gösterdiği aşırı çabanın altını çizmek isterim,” diye yazan Tripodi, bu süreçte, başvuruların yasadışı göç riski bakımından da değerlendirildiğini bildirdi.

Maria Tripodi, geçen yılın öğrenci vizesi başvurularının aşırı artışı göz önünde alındığında Ankara, İstanbul ve İzmir’deki konsolosluklarının çabasının daha da anlamlı olduğunu belirterek şu rakamları paylaştı:

“Ankara: 1.285 (2023’e göre yüzde 41,5 artışla);

İstanbul: 3.317 ((2023’e göre yüzde 29 artışla);

İzmir: 1.577 (2023’e göre yüzde 50 artışla).”

2023’e göre Türkiye’den İtalya’ya öğrenci vizesi başvurusunun geçen yıl yüzde 36.6 arttığının altının çizildiği cevap yazısında, konsoloslukların bu nedenle öğrenci vize randevu verimlerinde de artışa gittiği, yıl sonuna kadar bütün başvuruları işlemden geçirdikleri ve misyon temsilciliklerinin ortalama 19 günde başvuruları işleme aldığı bildirildi.

“8 ay önceki heyecanım endişeye dönüştü”

Euronews Türkçe, itiraz davalarını kazanmalarının ardından 27 Mart perşembe günü vizeleri verilen iki öğrenciye ulaştı.

İstanbul Üniversitesi’nde özel bir programda fizik eğitimi aldıktan sonra Nükleer ve Nükleer Altı Fizik Yüksek Lisans programı için Bolonya Üniversitesi’nden temmuz sonunda kabul alan 22 yaşındaki Yavuz Selim Gökduman, ağustos ortasında aracı şirket IDATA’ya başvurdu.

Kocaeli’nde yaşayan Gökduman, başvuru şartları arasında yer alan bankada 6.000 Euro göstermesi gerekirken 7000 euro (yaklaşık 287.000 Türk Lirası) göstermesine karşın 16 Eylül’de ön ret aldı.

Gerekçe olarak bankadaki parasının borç olduğu ihtimalinin gösterildiğini ve bunun üzerine amcası ve babasını da sponsor olarak gösterdiğini anlatan Gökduman, “Konsolosluğa defalarca e-posta yazdım, aradım, ama dönmediler. Okul eylülde açıldı, ama ben kasım ortasına doğru halen cevap alamayınca endişelenmeye başladım. Diğer birçok öğrencinin de art arda ret yediğini öğrenince örgütlendik,” diye konuştu.

14 Kasım’da İstanbul’da başkonsolosluk önünde eylem yapıp TV kanallarına röportajlar vermesinin akşamında kendisine bir vize ret maili geldiğini söyleyen Yavuz Selim Gökduman, “Yine ekonomik yetersizlik ve bunun yanı sıra, iltica etme riski de gerekçe gösterildi. Hâlbuki benim yeşil pasaportum var, babam memur. İstediğim zaman giderim İtalya’ya. Ama tabii ki okul için öğrenci vizesine ihtiyacım vardı,” diye sözlerini sürdürdü.

Bunun üzerine aralık ayında itiraz için Roma’da TAR’a dava açtıklarını dile getiren Gökduman, şubat ayının başında mahkemenin, “Bu kişiye ret verilmesinden önceaslında mülakata alınması gerekiyordu. Başvurusu tekrar değerlendirilsin,” yönündeki ara kararının ardından şubat ayı ortasında konsolosluğa mülakata çağrıldığını söyledi.

Mülakatın iyi geçmesine karşın bir hafta sonra, bu sefer iltica riskine değinmeden ekonomik yetersizlik gerekçesiyle tekrar ret yiyen Gökduman, şöyle konuştu:

“Mahkeme kararını beklerken tabii okulun birinci dönemi tamamen yandı. İkinci dönem de şubat ayının başında başladı. Ve şubat ayı sonunda sisteme eğitim vizelerini yükleyemeyen kişilerin kaydını siliyorlar. Ancak okulumuz çok anlayışlı davrandı, sorunu anladı. Ne zaman vize alabilirsek o zaman başlayabileceğimizi söyleyip esneklik gösterdiler. 6 Mart’ta mahkeme beni haklı, konsolosluğun kararını ise hukuk dışı buldu; bankadaki paranın yeterli olduğuna, ek sponsorlar da gösterdiğime vurgu yaparak, ekonomik yetersizlikten ret verilemeyeceğine hükmetti. Ayrıca ilticaya ilişkin de kanıtın sunulamadığını belirtti. TAR, vize başvurumun 5 gün içinde tekrar değerlendirilmesine ve aynı sebeplerden bir daha ret verilemeyeceğine de hükmetti. Ancak buna rağmen vizem iki hafta geç verildi.”

Gökduman, vize başvurularının haksız ve hukuksuz sebeplerle reddedildiğini düşünüyorlarsa tekrar vizeye başvurmak yerine öğrencilere dava açmalarını tavsiye ederken, “Sonuçta tekrar başvuran, tekrar ret alabilir. Bunun yerine adil İtalyan hukukuna başvurmaları onlar için hem daha kesin bir çözüm hem de daha az üzücü bir yol olur. Ayrıca doğruyu söylemek gerekirse; dava açıp kazanmanın, yani hak ettiğin şeyi kendin söke söke almanın da tadı ayrı güzel oluyor,” diye konuştu.

“Tırnaklarımızla kazıyarak kazandık”

İstanbul Üniversitesi’nde Dil Bilimi ve açıktan da Grafik Tasarımı eğitimi alarak ikisinden de onur öğrencisi olarak mezun olan 23 yaşındaki Atakan Kayı da yine Bolonya Üniversitesi’nden geçen yaz kabul alan öğrencilerden.

Türkiye Hado Milli Takımı’nda kaptanlık ve antrenörlük yaparken bu süreçte bu görevlerine ara veren Kayı, Yapay Zeka ve Dil Mühendisliği Bölümü’ne başvuran 1000 öğrenciden seçilen 66 kişi arasına girdi.

İtalya’nın İstanbul Başkonsolosluğu’ndan maddi yetersizlik gerekçesiyle vize reddi alınca şoke olduğunu ifade eden Kayı, yaşadıklarını şöyle anlattı:

“Bankada, konsolosluktan istenen miktarın kat be katı vardı. Paranın kaynağını da açıkladım. Ailemden sponsorları da topladım. Roma’da açtığım davanın ara kararında mahkeme, konsolosluğa bizimle derhal mülakat yapılması emri gönderdi. Mülakata gittim. Her şeyi açıkladım. Babam iki kere boşandığı için ben bunu saklıyormuşum gibi lanse etmişler. Üç ailenin bakımından, nafakadan sorumludur, dediler. Gösterdiğim her türlü delile rağmen yine ret verdiler. İtalya’ya okul bahanesiyle girmeye çalışıyor, dediler ve bu sefer de iltica şüphesini eklediler.”

TAR’ın 7 Mart’ta kendisini haklı bulduğunu söyleyen Kayı, “Mahkeme, bana vize reddini kanunsuz buldu. Redde apaçık mantık hataları bulunduğunu, yeteri kadar araştırılmadan konsolosluğun sadece şüphe üzerinden ret veremeyeceğini vurguladı. Tekrardan bir yeniden değerlendirme sürecine girmeden vizenin derhal verilmesine hükmedildi,” dedi.

Bu belirsizlikten dolayı aylardır göçebe gibi yaşadığını, ailesinin Çanakkale’de olmasına rağmen her an vize cevabı gelir diye İstanbul’da halasının yanında kaldığını ve 5000 euronun (yaklaşık 205.000 Türk Lirası) üzerinde maddi kaybı olduğunu anlatan Atakan Kayı, “Burada evimi kapattım, hayatımı İtalya’ya göre endeksledim. Çünkü teknik olarak benim orada olmam gerekiyordu. Hem benim, hem ailem için hem duygusal hem de maddi yük artık açıklayabileceğimiz düzeyde değil,” diye konuştu.

“Söke söke hakkımızı aldığımız için çok mutluyum. Tırnaklarımızla kazıyarak aldık hakkımızı,” diye davayı kazanma sevincini ifade eden Kayı, Bolonya Üniversitesi’nin kendilerine çok sahip çıktığını ve bu mücadelelerinin, eğitim hakkına sahip çıkılması açısından diğer öğrencilere de örnek olacağına inandığını belirtti.

Sadece Türk öğrenciler mağdur değil

Kayı ve Gökduman’ın avukatı Angelo Supino da, müvekkillerine verilen retlerin meşru olmadığını TAR’ın da kabul etmesinden dolayı mutluluk duyduğunu ifade ederek, bunların örnek birer karar olacağını dile getirdi.

Rome Business School’dan haziran başında kabul almasına rağmen iki kez vize talebi reddedilen gazeteci ve yapımcı Fatma Menal Akın ise, mağdur öğrencilerin seslerini duyurmak için gönüllü inisiyatifin Medya ve İletişim Danışmanlığını üstlendi.

Bu mücadeleye katkısının büyük olmasından dolayı davaların kazanılmaya başlamasından çok memnun olduğunu ifade eden Akın, kendisinin ise itiraz değil manevi tazminat davası açmayı düşündüğünü, çünkü artık kara listeye alındığına inandığını söyledi.

Eğitimini şu an çevrimiçi alan Akın ayrıca, bu süreçte sadece Türklerin değil, İran gibi bazı başka ülkelerden öğrencilerin de mağduriyet yaşadıklarını öğrendiklerini anlattı.

Evrensel eğitim haklarının ihlal edilmekte olduğunu belirten Akın, “Bu süreçte çok yıprandık. Üstelik başka ülkenin bir dış temsilciliği aklınıza gelemeyecek tüm özel bilgilerinizi istiyor sizden. Finansal bilgilerinizi de,” diye sözlerini sürdürdü.

Kaynak: Euronews Türkçe: https://tr.euronews.com/2025/03/31/vize-reddi-alan-turk-ogrenciler-italyaya-karsi-actiklari-davalari-kazanmaya-basladi