2025’in nisan ayı boyunca Türkiye’de uluslararası göçle ilişkili gerçekleşen değişimleri incelemek için; Göç İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yayımlanan 27 Mart 2025 tarihli göç istatistikleri 1 Mayıs 2025 tarihli istatistiklerle karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Yazının devamında istatistiklerde göze çarpan eğilimlere değinilecektir.

İkamet İzinleri

İkamet izinli yabancı uyrukluların sayısı nisan ayında yaklaşık yüzde 0,3 artarak 1 milyon 88 bin 128 olmuştur. Geçen ay da olduğu gibi ikamet izinli uyruklar arasında Türkmenistan (%11,3), Azerbaycan (%7,9) ve Rusya (%7,4) sırasıyla en fazla orana sahiptir. Rusların izinlerindeki düşüş bu ay da devam etmiş (%1,4), Türkmenlerin ikamet izinleri yaklaşık yüzde 1 ve Azerbaycanlıların yüzde 1,4 artmıştır.

Her ay olduğu gibi düşüş trendi izlemeye devam eden kısa dönem ikamet izinleri yüzde 2,8 azalarak 470 bin 907 olmuştur. Öğrenci ikamet izinleri yüzde 0,6 artarak 189 bin 162’ye; aile ikamet izinleri ise yüzde 0,2 artarak 151 bin 722’ye ulaşmıştır. En fazla ikamet izinli yabancı uyruklu nüfusa sahip illerden İstanbul’daki yabancı ikametinde Kasım 2024’ten bu yana devam eden artış eğilimi sona ermiş, ikamet izinleri yüzde 1,3 azalarak 529 bin 343 olmuştur. İkinci en yoğun yabancı ikameti barındıran ilimiz Antalya’da ise izinlerde yüzde 8,8 oranında artış yaşanmış, ikamet izni sayısı 121 bin 844’e ulaşmıştır. Üçüncü sıradaki Ankara’da ise ikamet izinleri yüzde 1,5 oranında düşerek 68 bin 904 olmuştur.

Düzensiz Göç ve İnsan Ticareti

Nisan ayında mükerrerler dahil edildiğinde 14 bin 410 edilmediğinde 13 bin 216 düzensiz göçmen tespit edilmiştir. Geçen ayla karşılaştırıldığında; yüzde 31,1 daha fazla düzensiz göçmen kayda geçmiştir. Tespit edilen düzensiz göçmenlerin içerisinde en fazla orana sahip ilk üç uyruk 4 bin 448 kişi ile Afganistan (%30,9), bin 945 kişi ile Suriye (%13,5) ve bin 395 kişi ile Özbekistan’dır (%9,7). Ay içerisinde bin 87 göçmen kaçakçılığı vakası kaydedilmiştir. Vaka sayısı geçen aya oranla yüzde 31,6 daha fazladır. Nisan ayında 11 kişinin de insan ticareti mağduru olduğu belirlenmiştir.

Geçici Koruma

Nisan ayında Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyeli sayısı yüzde 1,6 azalarak 2 milyon 758 bin 39 olmuştur. Yoğun Suriyeli nüfus barındıran illerde de sayılarda düşüş gözlenmiştir. Düşüş oranları İstanbul’da yüzde 1,4, Gaziantep’te yüzde 1,6 ve Şanlıurfa’da yüzde 1,1’dir. Bu ay geçici koruma statüsündeki 185 Suriyeli üçüncü ülkelere yerleştirilmiştir. Bu sayı geçen aya göre yüzde 176 oranında fazladır.

Nisan ayı sonu itibariyle geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin 1 milyon 335 bin 312’sinin (%48,4) cinsiyeti kadınken, 1 milyon 422 bin 727’sinin (%51,6) erkektir. Geçen aydan bu yana kadınların sayısı yüzde 1,6 ve erkeklerin sayısı yüzde 1,5 oranında azalmıştır. Çocuk yaştaki (18 yaşın altında) Suriyelilerin sayısı yüzde 1,6 oranında düşerek 1 milyon 339

bin 670 (%48,6) olmuştur. 0-4 yaş grubundaki çocukların sayısındaki düşüş yüzde 2,5’tir. 65 yaş ve üstü Suriyelilerin yani ihtiyar nüfusun oranı %1,7’dir. Geçen aydan bu yana yüzde 2,7 azalarak 46 bin 497 olmuştur.

Sonuç

2025 yılı Nisan ayına ilişkin Türkiye’deki uluslararası göç hareketleri incelendiğinde, ikamet izinlerinde artış eğiliminin bu ay da sürdüğü ancak artış hızının yavaşladığı görülmektedir. İkamet izinli yabancıların yoğun olarak bulunduğu iller arasında İstanbul ve Ankara’da azalma yaşanırken, Antalya’da artış kaydedilmiştir. Özellikle geçen yılın Kasım ayından bu yana ilk kez İstanbul’da ikamet izinlerinde düşüş gözlemlenmiştir.

Ülke bazında değerlendirildiğinde, önceki ay olduğu gibi Nisan ayında da Rus vatandaşlarına verilen ikamet izinlerinde azalma sürerken; Türkmen ve Azerbaycan vatandaşlarına verilen izinlerde artış olmuştur. İkamet türleri açısından ise kısa dönem ikamet izinlerindeki düşüş eğilimi devam etmiş; buna karşılık öğrenci ve aile ikamet izinlerinde sınırlı da olsa artış gözlenmiştir.

Düzensiz göçmenler içinde bu ay da en yüksek oranlara sahip ilk üç ülke Afganistan, Suriye ve Özbekistan olmuştur. Özellikle Afganistan vatandaşları, toplam düzensiz göçmenlerin yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır. Geçici koruma altındaki Suriyelilerin toplam sayısında azalma eğilimi sürmüş; Suriyeli nüfus içinde hem çocukların hem de kadınların oranı yüzde 50’nin altında kalmaya devam etmiştir. En düşük oran ise 65 yaş üstü kişilerde gözlemlenmiştir. Ayrıca, üçüncü ülkelere yerleştirilen Suriyelilerin sayısı, geçen aya kıyasla iki katından fazla artış göstermiştir.