2025’in kasım ayı boyunca Türkiye’de uluslararası göçle ilişkili gerçekleşen değişimleri incelemek için; T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından yayımlanan 27 Kasım 2025 tarihli göç istatistikleri 30 Ekim 2025 tarihli istatistiklerle karşılaştırılarak analiz edilmiştir. Dolayısıyla veriler 28 günlük bir süreyi kapsamaktadır.  Yazının devamında istatistiklerde göze çarpan eğilimlere değinilecektir.

İkamet İzinleri

İkamet izinli yabancı uyrukluların sayısı kasım ayında yüzde %0,44 artarak 1 milyon 92 bin 279’a yükselmiştir. İkamet izni ile ülkemizde bulunan kişiler arasında Türkmenistan (%13,8) ve Azerbaycan (%8) uyrukluları ilk iki sıradaki yerlerini korumaktadır. Türkmenistan ve Azerbaycan vatandaşlarına verilen ikamet izinleri sırasıyla yüzde 4,8 ve yüzde 1,4 oranında artmıştır. Geçen ay üçüncü sıraya yerleşen Suriye, bu ay da konumunu koruyarak üçüncü sırada yer almaktadır. Suriye uyruklu kişilerin sayısında yaklaşık %0,06 oranında bir artış gerçekleşmiştir. Rusya ise geçen ay olduğu gibi bu ay da dördüncü sırada yer almaktadır ve Rusya uyruklu ikamet izinli kişi sayısında yaklaşık %2,71 oranında bir düşüş gerçekleşmiştir.

Bu ay, kısa dönem ikamet izinleri bakımından uyrukların sıralamasında yeniden bir hareketlilik yaşanmıştır. Suriye ve Irak sırasıyla ilk iki sıradaki yerlerini korurken, geçen ay üçüncü sıradan dördüncü sıraya gerileyen Türkmenistan bu ay yeniden üçüncü sıraya yükselmiş; buna karşılık geçen ay üçüncü sıraya yerleşen Rusya ise bu ay dördüncü sıraya düşmüştür.

Kısa dönem ikamet izinleri yüzde 0,06 oranında azalarak 408 bin 215 olmuştur. Öğrenci ikamet izinleri yüzde 8,9 artarak 192 bin 658’e, aile ikamet izinleri ise yüzde 0,9 oranında artarak 163 bin 586’ya ulaşmıştır. Diğer ikamet izni türlerinin toplam sayısı 327 bin 820 olarak kaydedilmiş olup bu rakam bir önceki aya göre yüzde 3,6 oranında bir düşüşe işaret etmektedir. Bu ay, ikamet izinli yabancı nüfus bakımından ilk sırada yer alan İstanbul’da yüzde 2,9 oranında artış, ikinci sıradaki Antalya’da yüzde 13,6 oranında düşüş, üçüncü sıradaki Ankara’da ise yüzde 2,7 oranında artış meydana gelmiştir.

Düzensiz Göç ve İnsan Ticareti

Kasım ayında mükerrerler dahil edildiğinde 14 bin 152, edilmediğinde 11 bin 229 düzensiz göçmen tespit edilmiştir. Geçen ayla karşılaştırıldığında; yüzde 0,5 oranla daha fazla sayıda düzensiz göçmen kayda geçmiştir (mükerrerler dahil sayıya göre). Tespit edilen düzensiz göçmenlerin içerisinde bu ay da en fazla orana sahip ilk üç uyruk 39 bin 20 kişi ile Afganistan (%27), 19 bin 778 kişi ile Suriye (%13,8,) ve 12 bin 269 kişi ile Özbekistan’dır (%8,6). İlk üç uyruğun da düzensiz göçmen sayıları önceki aya göre artmıştır. Ay içerisinde 959 göçmen kaçakçılığı vakası kaydedilmiştir. Ayrıca Kasım ayında 20 kişinin de insan ticareti mağduru olduğu belirlenmiştir.

Geçici Koruma

Kasım ayında Türkiye’de geçici koruma altındaki Suriyelilerin sayısı yüzde 0,7 azalarak 2 milyon 371 bin 412 olmuştur. Söz konusu düşüş, en yoğun Suriyeli nüfusun bulunduğu ilk üç ilde de etkisini göstermiştir. Suriyelilerin nüfusu İstanbul’da yüzde 1,2 azalarak 416 bin 768, Gaziantep’te yüzde 0,9 azalarak 333 bin 255 ve Şanlıurfa’da yüzde 0,4 artarak 197 bin 270 olmuştur. Bu ay geçici koruma statüsündeki 113 Suriyeli üçüncü ülkelere yerleştirilmiştir.  

Kasım ayı sonu itibariyle geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin 1 milyon 145 bin 814’ünün (%48,3) cinsiyeti kadınken, 1 milyon 225 bin 598’i (%51,7) erkektir. Geçen aydan bu yana kadınların sayısı yüzde 0,7 ve erkeklerin sayısı yüzde 0,8 oranında azalmıştır. Çocuk yaştaki 0-4 yaş grubundaki çocukların sayısı yüzde 1,5 oranla azalarak 324 bin 67’ye düşmüştür. 18 yaşın altında olan Suriyelilerin sayısı yüzde 0,5 oranında düşerek 1 milyon 147 bin 344 olmuştur. 65 yaş ve üstü Suriyelilerin sayısı ise yüzde 1,3 oranında azalarak 36 bin 339 olmuştur.

Sonuç

2025 yılı Kasım ayına dair Türkiye’deki uluslararası göç hareketlerinin incelenmesi sonucunda, bazı eğilimlerde değişiklikler gözlemlenirken, diğerlerinde süreklilik tespit edilmiştir. Söz konusu değerlendirme, 28 günlük bir zaman dilimini kapsayan veriler üzerinden gerçekleştirilmiştir.

Kasım ayına ilişkin veriler, Türkiye’de yabancı nüfus hareketliliğinin farklı kategorilerde değişen eğilimler sergilediğini ortaya koymaktadır.  İkamet izinli nüfusta genel bir artış eğilimi ortaya çıkmakla birlikte, bu artışın ikamet türleri arasında farklı yönlerde seyrettiği görülmektedir. Kısa dönem ikamet izinlerinde sınırlı bir gerileme yaşanırken, öğrenci ve aile ikamet izinlerinde dikkat çekici artışlar gerçekleşmiştir. Diğer ikamet izni türlerinde ise hafif bir düşüş kaydedilmiştir. Bu durum en fazla ikamet izinli yabancı nüfusa sahip üç ilimiz İstanbul, Antalya ve Ankara’ya da yansımıştır.

Düzensiz göç alanında da bir önceki aya kıyasla sınırlı bir artış gözlenmiş; bu artış, özellikle belirli uyruk gruplarının yoğunluğunu korumasıyla ilişkilendirilebilir. Göçmen kaçakçılığı vakalarının devam ediyor olması ile insan ticareti mağdurlarının tespit edilmesi, düzensiz göçün çok boyutlu yapısını teyit etmektedir.

Geçici koruma kapsamındaki nüfusta ise genel bir azalma eğilimi dikkat çekmektedir. Bu düşüş, hem ülke genelinde hem de geçici koruma nüfusunun yoğun olarak bulunduğu büyükşehirlerde benzer yönde seyretmiştir. Ayrıca demografik yapıdaki değişimler, özellikle kadın, çocuk ve yaşlı nüfustaki azalmalar, geçici koruma nüfusunun iç dinamiklerinde de dönüşüm yaşandığına işaret etmektedir.

Genel olarak değerlendirildiğinde, Kasım ayı Türkiye’de göç yönetiminin çeşitli alanlarında hem artış hem de azalış yönünde eş zamanlı hareketliliklerin yaşandığı bir dönem olmuştur. İkamet izinleri, düzensiz göç ve geçici koruma kapsamındaki gelişmeler, göç alanındaki eğilimlerin sürekli ve çok boyutlu bir dikkat gerektirdiğini göstermektedir. Bu çerçevede Kasım ayına ilişkin eğilimler, Türkiye’de göç olgusunun dinamik, değişken ve birbirine bağlı süreçler bütünü olarak şekillenmeye devam ettiğini göstermektedir.