- Göç Araştırmaları Vakfı -
- 28 Haziran 2024
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı tarafından paylaşılan göç istatistikleri, mayıs ayı sonundan haziran ayının sonuna kadar incelendiğinde; Türkiye’deki yabancıların ikamet yerleri, izinleri ve demografik özellikleri ile düzensiz göç ve göçmen kaçakçılığı ile ilişkili verilerde bazı değişimler ve devamlılıklar gözlenmiştir.
Türkiye’de ikamet izniyle bulunan yabancıların sayısı, mayıs sonunda 1 milyon 125 bin 623 iken, 27 Haziran 2024’te bu sayı %0,79 azalarak 1 milyon 116 bin 703 olmuştur. İstanbul, Antalya ve Ankara; yabancıların en yoğun bulunduğu iller olmaya devam etmiş, ancak en fazla yabancı nüfusuna ev sahipliği yapan İstanbul’daki ikamet izinli yabancı sayısı %0,72 azalarak 550 bin 648’den 546 bin 713’e düşmüştür. Tunceli, Muş ve Bitlis, en az yabancının ikamet ettiği iller olarak kalmıştır. Kısa dönem ikamet izni sayısı, 593 bin 460’tan 582 bin 335’e düşerek %1.88 azalma göstermiştir. Öğrenci ikamet izni sayısı ise 174 bin 615’ten 172 bin 757’e %1.06’lık bir düşüş göstermiştir. Buna karşılık, aile ikamet izni sayısı 127 bin 818’den %0,56 artışla 128 bin 535 olmuştur.
2024 yılında yakalanan toplam düzensiz göçmen sayısında haziran ayı içinde önemli bir artış gözlemlenmiştir; 30 Mayıs 2024’te 80 bin 700 olan mükerrerden arındırılmış olan sayı, 27 Haziran 2024’te yaklaşık %16 artarak 93 bin 554 olmuştur. Haziran ayı içerisinde yakalanan toplam düzensiz göçmen sayısı ise mükerrerden arındırılmamış olarak 18 bin 677’dir. 20 000’e yaklaşan bu sayı önceki aylar ile karşılaştırıldığında rekor sayılabilecek bir seviyededir. Aynı dönemde göçmen kaçakçılığına dair tespit edilen vaka sayısı ise yaklaşık %16 artarak 5 bin 126’dan 5 bin 961’e çıkmıştır. Düzensiz göçmenler arasında en çok Afgan, Suriyeli ve Türkmen uyruklular yer almaktadır. Mayıs sonunda 77 olan insan ticareti mağduru sayısı 4 vaka artışıyla 27 Haziran’da 81 olarak kaydedilmiştir.
Toplam Suriyeli sayısındaki azalma eğilimi haziran ayında da devam etmiştir. Geçici koruma kapsamındaki Suriyelilerin sayısı, 30 Mayıs 2024’te 3 milyon 114 bin 099 iken, 27 Haziran 2024’te %0,46 azalarak 3 milyon 112 bin 683 olmuştur. Suriyelilerin en yoğun bulunduğu iller İstanbul, Gaziantep ve Şanlıurfa olmaya devam etmiştir. İstanbul’daki Suriyeli sayısı, 530 bin 758’den 530 bin 506’ya düşmüştür. Bu grubun cinsiyet dağılımına baktığımızda, %52’sinin erkek, %48’inin ise kadın olduğunu görmekteyiz. Ayrıca, 18 yaş ve altındakilerin toplam sayısı 1 milyon 562 bin 165’tir ve bu grup, tüm geçici koruma altındaki Suriyelilerin yarısını oluşturmaktadır. Bu yaş grubunun %27’si 0-4 yaş grubunda, %34’ü 5-9 yaş grubunda, %23’ü 10-14 yaş grubunda ve %15’i 15-18 yaş grubundadır. Mayıs sonundan itibaren tüm bu gruplardaki kişi sayılarında azalma görülürken, 0-4 yaş grubunda %0,64’lük bir artış gözlenmiştir.
Özetlemek gerekirse, 2024 Haziran ayı itibarıyla, Türkiye’de ikamet izniyle bulunan yabancıların sayısında azalma eğilimi devam ederken, düzensiz göçmen ve göçmen kaçakçılığı tespit ve yakalama vakalarında dikkat çekici bir artış eğilimi gözlenmiştir.